Energiemonitoring

Meetdata herbergt schat aan informatie voor slimme energetische keuzes

Wat is het verbruik in een gebouw, hoe is het comfort en wat leveren energetische maatregelen als isolatie, kierdichting en installatiekeuzes daadwerkelijk op? Grip krijgen op energieverbruik begint met goed inzicht. En dus met data. Daarom investeren we al jaren in energiemonitoring. De hamvraag is steeds of het installatieconcept presteert zoals beoogd. Maar ook of je in volgende projecten met behoud van comfort kosten kunt besparen. Hierover hebben we inmiddels al heel wat ontdekt en geleerd. Met deze kennis helpen we corporaties en andere gebouweigenaren om de juiste keuzes te maken voor duurzame renovatie en nieuwbouw.

Met name al onze gebouwde en gerenoveerde nul-op-de-meterwoningen houden we na oplevering nauwlettend in de gaten voor wat betreft energetische prestaties. “Dat monitoren doen we continu en realtime”, vertelt Marti Smits, de energiespecialist binnen ons bedrijf die zich hiermee bezighoudt. “De afgelopen vijf jaar heeft dat een schat aan data opgeleverd. De belangrijkste conclusies? In elke woning blijkt het energieverbruik keurig in balans met de opwekking ervan. Berekeningen vooraf, kloppen dus met de praktijk. En dat is goed nieuws voor de bewoners, want zij worden nu niet geraakt door de stijgende energieprijzen. Daarnaast hebben we gemerkt dat het huishoudelijk verbruik aanzienlijk hoger ligt dan dat van de gebouwgebonden installaties, gemiddeld is het ruim het dubbele. Daar valt dus nog flinke winst te halen, bijvoorbeeld door gerichte coaching van bewoners.”

Minder diep boren

Energiemonitoring heeft ook een positieve impact op de installatieconcepten die we bedenken, legt Marti uit. “De kennis die we daarmee nog dagelijks opdoen, passen we direct toe in onze projecten en woonconcepten. Zo hebben we geleerd dat we voor bodemwarmtepompen veel minder diep hoeven te boren om de juiste capaciteit te bereiken. Dat maakt deze techniek op meer plekken toepasbaar. Ook ontdekten we dat er voor sommige woningtypes minder verwarmend vermogen nodig is. Samen met de fabrikant ontwikkelden we een lichtere warmtepomp die minder kost en toch genoeg comfort biedt.”

Collectieve WKO-installatie

Voor de innovatieve collectieve WarmteKoudeOpslag installatie die we toepasten hebben bij 134 nieuwbouwwoningen in het Componistenkwartier in Oss is monitoring wettelijk verplicht. “Eén keer per jaar brengen we aan de Provincie jaarcijfers uit waarin we onder andere laten zien hoeveel water we hebben verpompt van de warme naar de koude bron en omgekeerd”, vertelt commissioning & control engineer Marcelino van Kempen. “We moeten met allerlei meetdata laten zien dat we binnen de vergunning van de waterwet blijven. Zo mag bijvoorbeeld de temperatuur die we terugstoppen in de warme bron niet boven de 25 graden komen, om bacteriegroei in de bodem te voorkomen”. Maar we monitoring ook om een goede werking van de installatie te bewaken. Denk aan het rendement van de warmtepomp; haalt deze niet de gewenste COP dan kan dat een teken zijn dat de pomp niet goed werkt of er vuil in het systeem zit.”

Monitoring is volgens Marcelino ook belangrijk omdat je een hydraulisch ontwerp voor 98% op de tekentafel kunt uitdenken, maar de finetuning is maatwerk en dat gebeurt in de praktijk door regeltechnisch optimalisaties door te voeren. “We leren natuurlijk steeds bij en zo weten we inmiddels heel goed waar de kritische punten liggen en aan welke knoppen we kunnen draaien. Deze kennis nemen we ook weer mee in nieuwe installatieontwerpen.”

Overcapaciteit benutten

De druk op het elektriciteitsnetwerk neemt in Nederland flink toe en daarom hebben we de volgende stap van energiemonitoring inmiddels ook alweer gezet. “Bij een woningbouwproject in Uden passen we een predictive-twin toe. Met dit digitale tweelingmodel onderzoeken we hoe een tijdelijke overcapaciteit aan zonne-energie beter benut kan worden, bijvoorbeeld om de boiler alvast te verwarmen. Zo voorkomen we piekbelasting. In dit onderzoeksproject trekken we samen op met TNO. Zo werken we aan oplossingen waar de hele maatschappij wat aan heeft.”

Meer weten? Neem contact met ons op.

Marti Smits
Adviseur bouwkosten & energiespecialist
Vincent Jansen
Directeur Hendriks Duurzame Energie